Jak działają suwnice podwieszane?

Większość firm produkcyjnych prowadzących działalność na nieco szerszą skalę musi wykorzystywać różnego rodzaju urządzenia transportu bliskiego, które pozwalają na transport wykorzystywanych materiałów, wytwarzanych wyrobów lub wszelkiego typu materiałów pomocniczych. Rodzaj zastosowanych w konkretnym przedsiębiorstwie rozwiązań jest uzależniony od ilości i charakterystyki używanych substancji. W wielu przypadkach najlepiej sprawdzają się przenośniki rolkowe, taśmowe bądź łańcuchowe, gdzie indziej transport opiera się na wózkach widłowych, paletowych lub zwykłych wózkach transportowych, znaczna liczba zakładów korzysta też z rurociągów, nie tylko, gdy w grę wchodzi przesyłanie cieczy, ale również produktów sypkich. Przedsiębiorstwa, które wytwarzają produkty wielkogabarytowe lub wyróżniające się większą masą, są jednak zmuszone do sięgania po wszelkiego rodzaju dźwignice. W zależności od wykonywanych operacji mogą to być suwnice o różnych konstrukcjach – np. bardzo popularne suwnice podwieszane lub natorowe, a także żurawie, dźwigniki czy proste wciągniki. Przyjrzyjmy się, bliżej suwnicom podwieszanym, przekonajmy się, do czego mogą służyć, na jakiej zasadzie działają oraz zobaczmy, jak są zbudowane.

Rodzaje suwnic i ich zastosowania

Suwnice są urządzeniami, które pozwalają na transportowanie ładunków o dużej masie na ograniczonym obszarze, w ramach odpowiednio przygotowanego torowiska. Ze względu na swoją budową umożliwiają ona przemieszczanie różnych przedmiotów w płaszczyźnie poziomej – wzdłuż i w poprzek powierzchni pozostającej w ich zasięgu, a także na podnoszenie na różną wysokość. W zależności od tego, w jakich warunkach mają być eksploatowane, stosowane są różne konstrukcje suwnic.

Do największych konstrukcji należą suwnice bramowe, w których za transport ładunku odpowiada przemieszczająca się po ułożonych na odpowiednio przygotowanym podłożu torach struktura, składająca się ze stosunkowo wysokich podpór, na których umieszczone są mechanizmy podnoszenia i przemieszczania podwieszanych ciężarów. Zaletą urządzeń tego typu jest fakt, że nie potrzebują one rozbudowanej infrastruktury i mogą pracować na dość dużym terenie. Najczęściej suwnice bramowe stosuje się w pracach przeładunkowych – portach, terminalach kontenerowych drogowo-kolejowych. Są użyteczne również wewnątrz obiektów przemysłowych, zdarza się, że torowiska są umieszczane w taki sposób, by mogły być używane zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz.

Innym rozwiązaniem są suwnice pomostowe. W ich przypadku torowisko jest usytuowane ponad obszarem roboczym, na odpowiednio dobranej wysokości. Torowisko suwnicy może być umieszczone na specjalnie ustawionych podporach – z takiej konstrukcji korzysta się wówczas, gdy suwnica ma być używana poza obiektem – lub oparte na elementach nośnych hali – taka budowa jest możliwa wówczas, gdy suwnica nie będzie przemieszczana na zewnątrz. Spotyka się jednak również konstrukcje łączone, w których część torowiska jest oparta na strukturze nośnej budynku, a część na znajdujących się na zewnątrz słupach. Warto wspomnieć, że z podobnego mechanizmu korzystają suwnice półbramowe – w ich  przypadku jedna połowa torowiska jest wsparta na budynku, druga porusza się po torze ułożonym na ziemi.

Suwnice pomostowe są wykorzystywane na najszerszą skalę i mogą obsługiwać hale przemysłowe o różnej specyfice. Spotyka się różne rodzaje suwnic pomostowych przystosowanych do rozmaitej konstrukcji i wysokości hal, w których są montowane. Stosowane są tu dwa główne rozwiązania w postaci suwnic natorowych oraz podwieszanych.

W przypadku suwnic natorowych cały mechanizm jest oparty na biegnących wzdłuż obszaru roboczego szynach umieszczonych na właściwej wysokości pozwalającej na swobodne operowanie ładunkami. Poziom jazdy suwnicy znajduje się więc nad torowiskiem. Konstrukcja tego rodzaju wymaga jednak odpowiedniej przestrzeni do pomieszczenia całego mechanizmu przenoszenia ładunku, a z uwagi na konstrukcję hal stalowych nie zawsze będzie to możliwe. W takich sytuacjach wybierane są suwnice podwieszane, w których cała konstrukcja przemieszcza się poniżej torowiska.

Budowa suwnicy podwieszanej i jej działanie

Torowisko suwnicy podwieszanej często jest montowane do dźwigarów podtrzymujących konstrukcję dachową, co zapewnia dość dużą swobodę w wyborze lokalizacji konkretnego urządzenia. Brak elementów podtrzymujących w postaci filarów często w dużym stopniu ułatwia wykonywanie innych operacji oraz pozwala na optymalne rozlokowanie maszyn i urządzeń w obrębie całej hali. Możliwe jest też wykonanie suwnicy podwieszanej z całym systemem podpór, jeśli takie są wymogi związane ze stosowaną technologią.

Budowa pomostu stanowiącego główną część roboczą suwnicy jest niezbyt skomplikowana. Pomost składa się z dwóch belek czołowych, tzw. czołownic, które za pomocą mechanizmu jezdnego napędzanego silnikiem elektrycznym poruszają się wzdłuż torowiska. Długość czołownic zależy od konstrukcji suwnicy, jednak zawsze zapewniają one odpowiednią stabilność, równomiernie rozkładając obciążenie. Obie belki czołowe połączone są belką główną, zwaną też dźwigarem. Belka główna jest obszarem, po którym przemieszcza się podwieszony wciągnik. Taka konstrukcja jest jednak charakterystyczna tylko dla suwnic pomostowych jednobelkowych.

W przypadku suwnic dwubelkowych między czołownicami znajduje się układ dwóch belek głównych. W takim przypadku po dźwigarach porusza się wózek suwnicowy, w którym zamontowany jest mechanizm podnoszenia, a więc odpowiednia wciągarka albo wciągnik oraz oddzielny mechanizm jazdy. Suwnice dwubelkowe zapewniają większą stabilność i lepsze przenoszenie obciążeń, stosuje się je więc zwykle w suwnicach o dużym udźwigu.

Mechanizm jazdy suwnicy pozwala na przemieszczenia ładunku wzdłuż torowiska, wózek lub wciągnik w suwnicach jednodźwigarowych daje możliwość transportu ładunku w poprzek torowiska. Wciągarka lub wciągnik odpowiada za obsługę lin nośnych oraz umieszczonego na nich zblocza z hakiem i ładunku zamocowanego dobranymi do jego rodzaju zawiesiami służącymi do unoszenia w pionie.

Duże suwnice są sterowane z kabiny operatora, jednak w większości przypadków sterowanie urządzeniem odbywa się z zewnątrz, z poziomu, na którym znajduje się ładunek. Zwykle wykorzystywane są systemy sterowania przewodowego, coraz częściej wybierane są też systemy bezprzewodowe, które są wygodniejsze w eksploatacji.

Suwnice pomostowe podwieszane są najczęściej wybierane przez przedsiębiorstwa zajmujące się budową maszyn i urządzeń od samochodów osobowych po produkcję wiatraków. Stosuje się je także przy obróbce metalu oraz wytwarzaniu prefabrykatów np. na potrzeby budownictwa. Często są używane w branży związanej z dystrybucją i obróbką kamienia naturalnego. Są przydatne w firmach zajmujących się serwisowaniem i naprawą dużych pojazdów oraz maszyn budowlanych, drogowych i rolniczych, a także pojazdów szynowych – tramwajów, wagonów i lokomotyw. Systemy suwnic są używane na różnych liniach technologicznych do przemieszczania ciężkich wyrobów czy dostarczania komponentów. Suwnic używa się także w miejscach, gdzie są zamontowane bardzo ciężkie maszyny i urządzenia, które muszą być częściowo demontowane w ramach prac serwisowych.